ISTILAH -
ISTILAHAT-I HADİSİYE
''Salaha'' kök fiilinden
iftial babından mastar olan Istılah, sözlük bakımından kaide'nin zıddıdır ve
uygunluk anlamını verir. (kamus, 1/491).
Hadis terimi olarak,
Hadis Alimlerinin bir kelimeyi sözlük anlamından ayrı özel bir ma'na da
kullanmalarına ve bu kelime'nin sözlük ma'nasından çıkarak Hadis ilminde
kazandığı hususi ma'na'ya delalet etmek üzere kullanılışına denir. Günümüzde
kullanılan Terim karşılığıdır. Çoğulu Istılahat gelir.
Bir kelimenin Hadis
ilminde aldığı ıstılah manasının sözlük manasıyla ilgisi bazı kelimelerde varsa
da kimilerinde yoktur. Söz gelimi nevzu ıstılahının manası, aslında ki uydurmak
manasıyla yakından ilgilidir. Buna karşın sözlükte iyi ve güzel anlamına gelen
Hasen sıfatının Hadis ilmindeki ıstılah manasının sözlük anlamıyla hiç alakası
yoktur.
Hadis ilminde pek çok
ıstılah kullanılmıştır. Bunlara Istılahat-ı Hadisiye de tabir edilmiştir. Aynı
manada Mustalah kelimesini kullananlarda vardır. O'nun çoğulu: Mustalahat
şeklindedir. Hadis kelimesiyle oluşturduğu Mustalahatu's-Hadis tamlaması ise
Hadis usulü ilminin diğer bir adıdır.